TOESPRAAK WETHOUDER CRACAU, 4 MEI 2023, RAAD VOOR DE KERKEN

09 mei TOESPRAAK WETHOUDER CRACAU, 4 MEI 2023, RAAD VOOR DE KERKEN

Vlissingen, 4 mei 2023.

Vlissingen, het is mei 1940. Mijn opa, Salomon Cracau, kortweg opa Sam, wilde met zijn gezin, familie en andere families vluchten om vanuit Vlissingen over de Westerschelde via Zeeuws Vlaanderen, België en Frankrijk het veilige Engeland te bereiken.

Opa Sam met aanhang, bestaande uit 6 volwassenen en een kind, kon per auto vluchten maar kwam aan de Belgisch-Franse grens zonder benzine te zitten.

Mijn opa en familie ging te voet verder.

Ze vorderden zeer langzaam omdat de broer van mijn opa ziek was en omdat ze samen een grote hoeveelheid bagage met zich meetorsten….

Geleidelijk aan wierpen ze al hun koffers weg.

Nadat ze in een klooster wat op verhaal waren gekomen, trokken ze verder langs de kust, wanhopig trachtend de Duitsers voor te blijven….

Mijn opa en zijn familie leek het geluk aan zijn zijde te hebben…

Ze troffen een verlaten auto aan waarvan de tank nog benzine bevatte.

Dat van die ‘verlaten’ auto mag ruim geïnterpreteerd worden….

Vol goede moed vervolgden mijn opa en de familie de tocht en daarmee de vlucht naar Engeland.

Maar, even ten zuiden van Boulogne, liet het geluk mijn opa toch in de steek: de auto stopte ermee.

De Duitsers waren inmiddels tot Boulogne gevorderd en dat leidde ertoe dat mijn opa en de familie de beslissing namen om naar Vlissingen terug te keren.

Terug in Vlissingen leek het aanvankelijk allemaal wel mee te vallen.

De Duitsers namen weliswaar enkele maatregelen tegen de Joden, maar die waren toen nog van administratieve en economische aard…. 

Een jaar later veranderde dit en volgden de mensonterende maatregelen elkaar in rap tempo op….

Omdat mijn opa getrouwd was met een Christin, die in verwachting was, werd mijn opa niet in maart 1942 maar in mei 1942 gedwongen om naar Amsterdam te vertrekken waar hij in het huis van bewaring aan de Amstelveenseweg werd ondergebracht.

De familieleden van opa Sam waren wél in maart 1942 via Amsterdam en Westerbork naar Duitsland en Polen op transport gesteld.

Zij keerden niet terug….

Tijdens mijn bezoek aan Auschwitz 1, blok 5, zag ik in de vitrine met koffers een koffer met daarop in witte letters: ‘Cracau’.

Terug naar mijn opa Sam: Mijn opa zat daar in Amsterdam 9 maanden zonder verhoor in het huis van bewaring.

Hij vond het vooral ‘ s nachts angstig….

Dan werden namelijk de mensen opgehaald en op transport gesteld….

Je wist nooit of ze ook jou kwamen halen….

Tenslotte kwam mijn opa toch in Westerbork terecht, waar hij kans zag om te worden te werk gesteld als timmerman….

Na de bevrijding keerde mijn opa terug naar Vlissingen om de firma Wed (uwe) V. (van Viktor) Cracau voort te zetten….

In een advertentie, op 9 juli 1945, met de kop: “We zijn er weer!” werden de inwoners van Vlissingen opgeroepen weer zaken met hen te doen.

Mijn opa overleefde dus als één van de weinigen van de familie de oorlog…. en dat mag een wonder heten!

Daarom leef ik en kan ik hier staan…

Daarom heb ik mijn opa in levende lijve gekend…

Daarom kan ik dit verhaal vertellen…..

Sal Cracau